Да 2100 года каля 77% запасаў прэснай вады ў прыбярэжных раёнах свету могуць быць сапсаваныя ўварваннем марской вады. Навукоўцы NASA папярэджваюць: павышэнне ўзроўню мора і скарачэнне папаўнення грунтавых водаў, выкліканыя змяненнем клімату, парушаць баланс, які абараняе прэсныя запасы, што прывядзе да сур’ёзных экалагічных і сацыяльных наступстваў, піша Phys.org.
Новае мадэляванне, праведзенае навукоўцамі з Лабараторыі рэактыўнага руху NASA ў Паўднёвай Каліфорніі, паказала, што да канца стагоддзя марская вада пракрадзецца ў падземныя запасы прэснай прыкладна ў трох з чатырох прыбярэжных раёнаў свету. Гэтая з’ява, вядомая як уварванне салёнай вады, можа зрабіць ваду ў некаторых прыбярэжных ваданосных гарызонтах непрыдатнай для піцця і арашэння, нанесці шкоду экасістэмам і прывесці да карозіі інфраструктуры.
Уварванне салёнай вады адбываецца пад берагавымі лініямі, дзе прэсная вада з прыбярэжных ваданосных гарызонтаў сустракаецца з марской. У нармальных умовах гэтыя масы вады ўтрымліваюць адна адну ў раўнавазе. Аднак павышэнне ўзроўню мора і зніжэнне папаўнення грунтавых водаў, выкліканыя змяненнем клімату, парушаюць гэты баланс, дазваляючы салёнай вадзе прасоўвацца ўглыб сушы.
Даследчыкі ацанілі больш за 60 000 прыбярэжных водападзелаў па ўсім свеце і выявілі, што павышэнне ўзроўню мора да канца стагоддзя можа прывесці да зрушвання зоны пераходу паміж прэснай і салёнай вадой углыб сушы ў 82% даследаваных раёнаў. У сярэднім зона зрушыцца на 200 метраў, але ў некаторых месцах — значна далей. Зніжэнне папаўнення грунтавых водаў прывядзе да ўварвання салёнай вады ў 45% раёнаў, прычым зона пераходу можа зрушыцца на адлегласць да 1200 метраў. У сукупнасці гэтыя фактары пагражаюць 77% прыбярэжных водападзелаў.
Самыя ўразлівыя рэгіёны — Аравійскі паўвостраў, Заходняя Аўстралія і паўвостраў Ніжняя Каліфорнія ў Мексіцы. Уварванне салёнай вады ў гэтых рэгіёнах можа прывесці да дэфіцыту прэснай вады і пагаршэння якасці жыцця насельніцтва, а таксама прынесці шкоду экасістэмам.
Даследаванне падкрэслівае неабходнасць комплексных мераў што да захавання грунтавых водаў, адаптацыі да змянення клімату і спынення далейшага павышэння ўзроўню мора. Толькі каардынаваныя намаганні змогуць запаволіць працэс уварвання салёнай вады і змякчыць яго наступствы.